Historia jednej kolędy

 

   Pewnego dnia, prawie trzydzieści lat temu, babcia opowiedziała mi historię tej kolędy. Tamtej zimy moja mama nie miała jeszcze sześciu lat. Czasy powojenne były bardzo trudne. Suchy chleb i czarna, gorzka kawa zbożowa stanowiły nieodłączny składnik codziennego jadłospisu biednych, wiejskich rodzin. Dziadek po wojennej pracy u „złego Niemca” nigdy nie odzyskał zdrowia. Na ramionach babci spoczywał obowiązek zapewnienia bytu całej rodzinie. Tamtego mroźnego stycznia w wynajmowanym mieszkaniu oprócz babci były jej trzy małe córki, w tym moja mama. Przez zaśnieżoną wieś w końcu i do nich saniami zajechał ksiądz.

– Dziewczynki wcześniej nauczyłam różnych modlitw, więc pięknie je po kolei wyrecytowały.*

   Pamiętam uśmiech babci, gdy o tym mówiła – po tylu latach nadal była dumna ze swoich dzieci. Ksiądz uprzejmie wysłuchał przygotowanego dla niego występu, odmówił stosowne zaklęcia modlitwy, pokropił, pomruczał, coś zapisał w grubym zeszycie… W końcu nadszedł koniec jego wizyty. Wstał i zdziwionym spojrzeniem omiótł kuchenny stół.

– Wiedziałam, czego tam szuka. Milczałam i modliłam się w duchu, żeby już wyszedł.

   Babcia stała wśród swoich dzieci, a ksiądz powoli zakładał płaszcz. W końcu przemówił.

A gdzie datek dla kościoła?

Padło pytanie, którego babcia tak bardzo się obawiała:

Nie mamy pieniędzy, naprawdę nie mamy.

Ksiądz omiótł kuchnię czujnym wzrokiem.

Nic nie ma pani? Coś mi się wydaje, że mija się pani z prawdą.

   Babcia podeszła do szuflady starego kredensu. Wyciągnęła z niego parę monet. Ich równowartość starczyłaby na trzy bochenki chleba. Włożyła monety do swojej dłoni i wyciągnęła ją w stronę duszpasterza.

Tylko tyle, na trzy bochenki chleba. Nic więcej.

   Jej ręka drżała, z nerwów i upokorzenia. Ksiądz spokojnie zabrał monety i już w swoich dłoniach dokładnie je przeliczył. Potem odłożył na wciąż wyciągniętą dłoń babci parę z nich. Na jeden bochenek chleba.

Bóg zapłać.

Z tymi słowami duszpasterz opuścił ubogie progi domu  mojej babci. Wraz  nim odeszły dwa bochenki chleba.

 

                                                                                        – – –

 

   Po opowiedzeniu tej historii babcia dłuższą chwilę milczała. W jej oczach lśniły łzy. Jedna z nich spłynęła po pobrużdżonym policzku, aż do zaciśniętych rozpaczliwie ust. Po dłuższej chwili powiedziała:

Nie daj się dziecko ogłupić, nie daj. Dla mnie już za późno na takie zmiany, nie dałabym rady, ale przed tobą całe życie.  Nie bój się samodzielnie myśleć, tylko wtedy będziesz naprawdę wolna. Myśl!

Pamiętam, jak drżał jej głos, gdy to do mówiła. I jej dłoń rozpaczliwie zaciśniętą na różańcu.

Nie daj sobie wmówić, że masz cierpieć i że to cierpienie cię uszlachetnia, prowadzi do Boga. Myśl dziecko, myśl!

 

 

  Moja babcia powtarzała, że starość nie jest zła, bo w końcu ma czas na czytanie powieści. Byłam wtedy nastolatką, a ona zgarbioną osiemdziesięciolatką. Babcia nigdy nie unikała ze mną, wtedy pełną buntu wobec zastanego świata dziewczynką, rozmów o życiu. Przeżyła dwie wojny światowe, jej pierwszy mąż, ofiara przypadkowej łapanki, trafił do krematorium w Austrii – do Mauthausen. Drugi mąż, a mój dziadek, został wywieziony na roboty do Bauera w Niemczech. Moja cudowna, uśmiechnięta, pogodna i tak dla mojej nastoletniej głupoty cierpliwa babcia dobrze poznała smak głodu, który zabiera wszystkie siły oraz nigdy nie kończącą się rozpacz.

  Babcia odeszła, gdy miałam szesnaście lat. Mimo biegnącego czasu wciąż jest dla mnie autorytetem. Tak dobrze pamiętam jej pomarszczoną twarz, na której ciężkie życie zostawiło setki zmarszczek. Zawsze miała wokół siebie stosy książek i różaniec owinięty wokół cienkiego nadgarstka. Gdy pytałam, czemu go ciągle trzyma w dłoniach, mówiła:

To przyzwyczajenie, dziecko. Nie umiem już bez tego żyć.

Uwielbiałam słuchać mojej babci. Jej głos był pełen ciepła i siły, zawsze dodawał mi otuchy.  Opowiadała o czasach, gdy każde dziecko całowało upierścienioną dłoń księdza.

Nie lubiłam tego, ale gdybym tego nie zrobiła, ojciec dałby mi lanie, przyniosłabym wstyd rodzinie. Raz się zbuntowałam i przez tydzień nie mogłam usiąść, tak mnie bolało po pasie.

Pamiętam swoje nastoletnie oburzenie na ten przymus całowania czyjejś dłoni oraz gniew na pychę tych, którzy uważali, że mają prawo do przyjmowania takich hołdów. Babcia spokojnie słuchała, jak głośno, nie zawsze w sposób kulturalny, artykułowałam swój sprzeciw wobec takiego poddaństwa. Mówiła:

– Tak po prostu było. Ludzie byli ciemni i tyle. Mój ojciec nie uważał, że robi mi krzywdę, gdy używał pasa. Tak robił jego ojciec i wszyscy przed nim. Nawet okrucieństwo staje się z czasem tradycją, gdy nikt nie zwątpi w jego zasadność. Wiesz, Marzenko, gdybym mogła jeszcze raz przeżyć swoje życie, nie zgięłabym karku przed żadnym z nich. Tak teraz sobie myślę, tak lubię sobie myśleć, że nie zgięłabym i już!**

 

 

Moja babcia, dzięki świadomości swojego mentalnego zniewolenia, dała mi szansę na życie bez kajdan sztucznych nakazów i reguł. Dzięki niej zrozumiałam, że każdy człowiek ma w sobie naturalną potrzebę dobra, z którą przychodzi na ten świat oraz pierwotne zrozumienie, czym jest zło. Babcia pokazała mi, ile pułapek czai się w słowie „tradycja”, słowie, którym tak wielu usiłowało i usiłuje czynić sobie innych ludzi poddanymi. Dzięki niej zrozumiałam piękno idei i szkaradę ideologii. To moja babcia dała mi klucz do wolności. Klucz, którym jest odwaga do samodzielnego myślenia.

 

P.S. Dzięki Tobie, babciu, dzielę się swoim chlebem z tymi, którzy go naprawdę potrzebują.

 

*Wypowiedzi babci są rekonstrukcją, nie cytatami. Mam dobrą pamięć, ale nie aż tak dobrą.

**Podkreślone zdania to jedyny bezpośredni cytat. Pamiętam zapał, z jakim babcia wypowiadała te słowa i ten przekorny błysk w jej oczach 🙂

 

 

146 thoughts on “Historia jednej kolędy

  1. It’s appropriate time to make some plans for the future and it’s time to be happy. I have read this post and if I could I desire to suggest you some interesting things or advice. Maybe you could write next articles referring to this article. I wish to read more things about it!

  2. Greetings! I know this is kinda off topic however
    , I’d figured I’d ask. Would you be interested in trading links
    or maybe guest authoring a blog article or vice-versa?
    My blog covers a lot of the same subjects as yours and I think we could greatly benefit from each other.
    If you might be interested feel free to send me an e-mail.
    I look forward to hearing from you! Fantastic blog by the way!

  3. Do you mind if I quote a few of your articles as long as
    I provide credit and sources back to your webpage?
    My blog is in the very same area of interest
    as yours and my users would certainly benefit from a lot of the information you provide here.
    Please let me know if this okay with you. Thank you!

  4. Hello, i think that i noticed you visited my site so
    i got here to go back the want?.I am trying to find issues to improve my website!I
    suppose its ok to use a few of your ideas!!

  5. Heya! I’m at work surfing around your blog from my new iphone 4!

    Just wanted to say I love reading your blog and look forward to all
    your posts! Keep up the fantastic work!

  6. you are in point of fact a excellent webmaster. The web site loading speed is amazing. It kind of feels that you’re doing any distinctive trick. Furthermore, The contents are masterwork. you’ve done a great activity in this matter!

  7. I don’t even know the way I stopped up here, however
    I assumed this publish was great. I don’t recognise who you might be but certainly you are going to a famous blogger if you happen to aren’t already.

    Cheers! cheap flights 31muvXS

  8. Hello There. I found your blog using msn. This is an extremely well written article.
    I’ll make sure to bookmark it and return to read more of
    your useful information. Thanks for the post. I will
    definitely return.

  9. An attention-grabbing dialogue is value comment. I think that it is best to write extra on this topic, it might not be a taboo subject however generally people are not sufficient to speak on such topics. To the next. Cheers

  10. What’s Happening i’m new to this, I stumbled upon this I have found It absolutely useful and it has helped me out loads. I hope to contribute & aid other users like its aided me. Great job.

  11. Greetings I am so happy I found your blog, I really found you by mistake, while I was browsing on Askjeeve for something else, Nonetheless I am here now and would just like to say kudos for a incredible post and a all round thrilling blog (I also love the theme/design), I don’t have time to go through it all at the minute but I have saved it and also included your RSS feeds, so when I have time I will be back to read a lot more, Please do keep up the fantastic job.

  12. This design is spectacular! You definitely know how to keep a reader amused. Between your wit and your videos, I was almost moved to start my own blog (well, almost…HaHa!) Great job. I really enjoyed what you had to say, and more than that, how you presented it. Too cool!

  13. Good post. I learn something totally new and challenging on websites I stumbleupon everyday. It will always be useful to read articles from other authors and practice a little something from their websites.

  14. Unquestionably believe that which you said. Your favorite justification appeared to be on the internet the simplest thing to be aware of. I say to you, I certainly get irked while people consider worries that they just don’t know about. You managed to hit the nail upon the top and also defined out the whole thing without having side effect , people can take a signal. Will likely be back to get more. Thanks

  15. Throughout this great design of things you’ll get a B- with regard to effort. Exactly where you misplaced us ended up being in all the specifics. You know, as the maxim goes, details make or break the argument.. And it could not be more correct at this point. Having said that, let me inform you exactly what did work. Your authoring is pretty convincing and that is possibly why I am taking the effort to opine. I do not really make it a regular habit of doing that. 2nd, even though I can see the leaps in reason you come up with, I am definitely not confident of exactly how you appear to connect your points which inturn make your final result. For now I will, no doubt subscribe to your issue however trust in the near future you link your facts better.

  16. Hey just wanted to give you a quick heads up. The words in your article seem to be running off the screen in Chrome. I’m not sure if this is a format issue or something to do with internet browser compatibility but I figured I’d post to let you know. The design and style look great though! Hope you get the problem resolved soon. Kudos

  17. Pretty section of content. I just stumbled upon your site and in accession capital to assert that I acquire in fact enjoyed account your weblog posts. Any way I’ll be subscribing for your feeds or even I fulfillment you get right of entry to constantly fast.

  18. Along with the whole thing that appears to be building throughout this area, your perspectives are actually quite stimulating. Nevertheless, I am sorry, because I can not subscribe to your entire strategy, all be it stimulating none the less. It looks to us that your comments are not totally rationalized and in actuality you are your self not even completely certain of the assertion. In any event I did take pleasure in examining it.

  19. The heart of your writing whilst sounding agreeable in the beginning, did not really sit well with me after some time. Somewhere throughout the sentences you managed to make me a believer unfortunately only for a while. I still have got a problem with your jumps in assumptions and one would do nicely to help fill in all those breaks. In the event you actually can accomplish that, I could definitely be fascinated.

  20. I just want to mention I’m new to blogging and certainly liked your web site. Almost certainly I’m likely to bookmark your blog . You absolutely have outstanding writings. Bless you for sharing with us your web site.

  21. I’ll gear this review to 2 types of people: current Zune owners who are considering an upgrade, and people trying to decide between a Zune and an iPod. (There are other players worth considering out there, like the Sony Walkman X, but I hope this gives you enough info to make an informed decision of the Zune vs players other than the iPod line as well.)

  22. The new Zune browser is surprisingly good, but not as good as the iPod’s. It works well, but isn’t as fast as Safari, and has a clunkier interface. If you occasionally plan on using the web browser that’s not an issue, but if you’re planning to browse the web alot from your PMP then the iPod’s larger screen and better browser may be important.

  23. The Zune concentrates on being a Portable Media Player. Not a web browser. Not a game machine. Maybe in the future it’ll do even better in those areas, but for now it’s a fantastic way to organize and listen to your music and videos, and is without peer in that regard. The iPod’s strengths are its web browsing and apps. If those sound more compelling, perhaps it is your best choice.

  24. The new Zune browser is surprisingly good, but not as good as the iPod’s. It works well, but isn’t as fast as Safari, and has a clunkier interface. If you occasionally plan on using the web browser that’s not an issue, but if you’re planning to browse the web alot from your PMP then the iPod’s larger screen and better browser may be important.

  25. Between me and my husband we’ve owned more MP3 players over the years than I can count, including Sansas, iRivers, iPods (classic & touch), the Ibiza Rhapsody, etc. But, the last few years I’ve settled down to one line of players. Why? Because I was happy to discover how well-designed and fun to use the underappreciated (and widely mocked) Zunes are.

  26. If you’re still on the fence: grab your favorite earphones, head down to a Best Buy and ask to plug them into a Zune then an iPod and see which one sounds better to you, and which interface makes you smile more. Then you’ll know which is right for you.

  27. Sorry for the huge review, but I’m really loving the new Zune, and hope this, as well as the excellent reviews some other people have written, will help you decide if it’s the right choice for you.

  28. The new Zune browser is surprisingly good, but not as good as the iPod’s. It works well, but isn’t as fast as Safari, and has a clunkier interface. If you occasionally plan on using the web browser that’s not an issue, but if you’re planning to browse the web alot from your PMP then the iPod’s larger screen and better browser may be important.

  29. Good blog! I really love how it is simple on my eyes and the data are well written. I am wondering how I could be notified when a new post has been made. I’ve subscribed to your feed which must do the trick! Have a great day!

  30. I haven’t checked in here for a while since I thought it was getting boring, but the last several posts are great quality so I guess I will add you back to my everyday bloglist. You deserve it my friend 🙂

  31. Definitely consider that which you stated. Your favourite reason appeared to be at the web the easiest thing to take into accout of. I say to you, I certainly get annoyed while other people think about worries that they just do not know about. You managed to hit the nail upon the highest as smartly as outlined out the entire thing with no need side effect , other people can take a signal. Will likely be back to get more. Thank you

  32. What i do not understood is in truth how you are no longer actually a lot more well-appreciated than you might be now. You are very intelligent. You already know thus considerably on the subject of this topic, produced me for my part believe it from so many varied angles. Its like women and men are not fascinated unless it is one thing to accomplish with Lady gaga! Your individual stuffs nice. At all times handle it up!

  33. Someone necessarily help to make seriously articles I might state. That is the first time I frequented your web page and thus far? I surprised with the analysis you made to create this particular publish extraordinary. Magnificent job!

  34. I was very happy to find this internet-site.I needed to thanks to your time for this glorious read!! I definitely enjoying every little bit of it and I’ve you bookmarked to take a look at new stuff you blog post.

  35. I have observed that online diploma is getting preferred because attaining your degree online has developed into a popular selection for many people. Numerous people have definitely not had a chance to attend a normal college or university yet seek the improved earning possibilities and career advancement that a Bachelor Degree gives you. Still other individuals might have a qualification in one training but would wish to pursue anything they already have an interest in.

  36. Hello there I am so excited I found your website, I really found you by mistake, while I was searching on Askjeeve for something else, Anyways I am here now and would just like to say many thanks for a marvelous post and a all round enjoyable blog (I also love the theme/design), I don’t have time to read it all at the minute but I have book-marked it and also added in your RSS feeds, so when I have time I will be back to read more, Please do keep up the fantastic work.

  37. Hello there, I found your blog via Google while looking for a related topic, your site came up, it looks great. I’ve bookmarked it in my google bookmarks.

  38. Very great post. I just stumbled upon your weblog and wanted to mention that I have truly enjoyed browsing your weblog posts. After all I will be subscribing in your rss feed and I hope you write again very soon!

  39. I just want to tell you that I am beginner to blogging and really savored this website. Likely I’m want to bookmark your blog . You certainly come with really good well written articles. Thank you for revealing your website.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *